Dlaczego dziecko jest niegrzeczne? Dlaczego dziecko jest agresywne?

Co to jest grzeczność? Co to znaczy, że dziecko jest grzeczne? Ktoś powie "to takie, które potrafi się zachowywać" - ale co to znaczy "zachowywać się"?
Słownik języka polskiego tak definiuje przymiotnik "grzeczny"
- dobrze wychowany; o dzieciach też: posłuszny i spokojny
- będący wyrazem dobrego wychowania
Tu rodzą się kolejne pytania. Co to znaczy być dobrze wychowanym? Czy  tylko dziecko posłuszne jest grzeczne? Czy dziecko, które ma swoje zdanie nie jest już grzeczne?

Według mnie dziecko grzeczne to takie, które potrafi zachowywać się odpowiednio w każdej sytuacji. To dziecko, które na podwórku czy placu zabaw biega, bawi się, a na lekcji potrafi usiąść spokojnie. Grzeczne potrafi uszanować zdanie innych, ale także wyrazić swoje zdanie bez urażania innych osób. Umie używać zwrotów grzecznościowych "proszę, dziękuję, przepraszam". Szanuje czyjąś własność i potrafi się dzielić. Potrafi się przyznać jak coś zrobi źle. 

W szkole i przedszkolu są różne dzieci. Każde ma swój dom, swoje środowisko i swoje podłoże genetyczne. Każde dziecko zachowuje się inaczej i inaczej rozwiązuje swoje problemy. Co jakiś czas słyszę od córek, że ten uderzył kogoś, że ten popchnął kogoś, że ta zrobiła to, a tamta tamto. Oczywiście i moje nie były bez winy. Jeszcze w żłobku pamiętam jak pani oznajmiła, że Starsza ugryzła kolegę, gdy ten chciał zabrać jej zabawkę. Dzieci w żłobku dopiero uczą się współżycia w grupie rówieśników i pewne zachowania są jeszcze dopuszczalne, jednak na rodzicach spoczywa obowiązek pokazania dzieciom jak właściwie rozwiązywać problemy. 

Każde dziecko ma drobne przewinienia. Oczywiście nigdy nie możemy ich bagatelizować. Jednak nie możemy karać dzieci za to, że są dziećmi. Pokazujmy im jak rozwiązywać problemy, jak zachowywać się. Wymagajmy od nich, bo mądra miłość wymaga. Ale - jak zwykle jest jakieś ale - nie wymagajmy za dużo, bo dziecko, które nie osiąga sukcesów, przestanie się starać. Dlatego nie możemy zapominać o chwaleniu i docenianiu naszych skarbów.

Dużym problemem w zachowaniu dzieci jest agresja. Jest ona problematyczna zarówno dla dzieci jak i dla nauczycieli - jest przede wszystkim niebezpieczna.


Dlaczego dziecko jest agresywne?
- "rozpuszczenie" - Dziecko któremu rodzice na wszystko pozwalają, gdy tylko zapłacze, będzie próbować wymuszać płaczem na paniach i rówieśnikach. Niestety będzie bardzo sfrustrowane, gdy nie uda mu się osiągnąć celu.  Może agresją domagać się tego czego chce.
Od początku stawiajmy dziecku wyraźne granice i konsekwentnie je przestrzegajmy. Dziecko, które ma jasne zasady czuje się bezpieczniej. Nasze pociechy od początku sprawdzają ile można od nas uzyskać. W 3 rż próbują pokazać swoje "ja" sprzeciwiając się wszystkiemu. Dlatego już od najmłodszych lat musimy nauczyć się stanowczości i wyznaczać dzieciom co mogą a co nie. Nie ulegajmy we wszystkim. Nie muszą mieć w domu kolejnej zabawki czy czekoladki, bo tak sobie zażyczyły w sklepie.
- złe wzorce w domu - Jeśli w domu dziecko jest bite, wyzywane, gdy zachowania najbliższych wobec dziecka są agresywne to te będzie powielało taki sposób rozwiązywania problemów w przedszkolu czy szkole. 
Jak odzywamy się do siebie? Jak rozmawiamy? Jakiego słownictwa używamy? To jest bardzo ważne. Zwróćmy uwagę na to, że poprawnie zachowywać się nie tylko przy dziecku, ale także w stosunku do małżonka/partnera i innych osób. Dziecko wszystko obserwuje i powtarza. Jeśli przemocą (nie tylko fizyczną, ale i psychiczną) rozwiązujemy problemy między sobą - taki sam styl obierze nasze potomstwo.
- strach, lęk - dziecko, które czuje się w szkole/przedszkolu opuszczone, zostawione będzie starało zwrócić uwagę na siebie. Często będą to zachowania agresywne, 
Przedszkole to nowe wyzwanie dla małego dziecka - szczególnie, gdy do tej pory przebywało tylko z mamą. Pomóżmy mu przeżyć spokojnie ten stresujący czas. Zwiedźmy razem przedszkole, pobawmy się razem z nim. Pierwsze dni niech dziecko będzie krótko i stopniowo wydłużajmy ten czas za każdym razem informujmy o tym kiedy będziemy "przed leżakowaniem, po leżakowaniu, po podwieczorku, itp" Dziecko będzie na nas czekać. Jeśli nie mamy możliwości przeprowadzić długiego okresu adaptacyjnego - to warto pamiętać, żeby nie okłamywać dziecka i zawsze mówić tak jak będzie. "Będę po podwieczorku" - i dotrzymujmy obietnic. 
Dużą rolę też mają panie przedszkolanki, aby każde dziecko, nawet to nieśmiałe, dobrze czuło się w grupie dzieci.



Co zrobić, gdy nasze dziecko "źle się zachowuje" i jest agresywne?
- rodzicu - zwróć uwagę, czy dziecko czegoś/kogoś się nie boi: pani, kolegi z grupy/klasy
- nauczycielu/pedagogu - zwróć uwagę na środowisko rodzinne. Może dziecko woła o pomoc.
- zwróćmy przede wszystkim uwagę na dziecko. Spędzajmy  z nim czas. Chwalmy je, gdy jest grzeczne, w momencie złego zachowania - krótko dajmy znać, że źle postąpiło i wyciągnijmy konsekwencje. 
- jako rodzice zwróćmy uwagę na to w jaki sposób zwracamy się do dziecka i do siebie. To z nas bierze przykład. To nasze wzorce będzie powielało dziecko. Nie bijmy dziecka!
- wysłuchajmy dziecka. Porozmawiajmy z nim czego się boi, czego potrzebuje. Młodsze - przedszkolne może narysować to co sprawia mu kłopot.
- warto posłużyć się także systemami nagradzania: za każdy dobry dzień "słoneczko", a za zły "chmurka". itp. 
- współpracujmy z nauczycielem/przedszkolanką, by razem rozwiązać ten problem.
- pokażmy w jaki inny sposób rozładować złość, jak rozwiązywać problemy bez użycia przemocy.



Czasami też tak bywa, że nasze starania nie wystarczą. Wydaje nam się, że robimy wszystko jak należy, a jednak dziecko dalej jest agresywne, albo po prostu nie spełnia norm społecznych. Jest to duże zmartwienie i dla rodziców i dla wychowawców, a także dla rówieśników.
Jakie mogą być inne przyczyny takich zachowań?
- frustracja dziecka, gdy nie rozumie tego co się dzieje wokół niego - takie stany mogą mieć miejsce w sytuacji, gdy dziecko jest upośledzone umysłowo, a znalazło się wśród dzieci w normie intelektualnej.
Także dziecko z zaburzeniami ze spektrum autyzmu nie będzie rozumiało reakcji swoich kolegów i może reagować agresywnie.
- upośledzone myślenie przyczynowo - skutkowe, nierozumienie dłuższych komunikatów - takie sytuacje zdarzają się gdy dziecko jest upośledzone umysłowo, ale także w sytuacji, gdy cierpi na FAS lub FAE. Alkohol spożywany przez matkę w ciąży uszkadza OUN w mniejszym lub większym stopniu, co skutkuje zaburzeniami w późniejszym wieku. Więcej o FAS tutaj.
-  inne czynniki prenatalne (podczas ciąży) np palenie papierosów - zwiększa zachowania agresywne u dzieci.
- zaburzenia psychiczne - schizofrenia, depresja, choroba afektywna dwubiegunowa i inne. Tak one także zdarzają się u dzieci.

Dlatego warto szukać pomocy u specjalistów, zarówno psychologa jak i psychiatry dziecięcego.

Warto pamiętać także, że agresję nigdy nie możemy tłumaczyć tym, że dziecko ma ADHD!! . Więcej o ADHD znajdziecie tutaj.


Bibliografia:
1. http://www.psychiatria.pl/artykul/agresja-w-przedszkolu/5901.html
2. http://www.forumpediatryczne.pl/artykul/agresja-u-dzieci/1973.html
3. http://www.psychiatriapolska.pl/uploads/images/PP_5_2011/703Iniewicz__PP5_11.pdf
4. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17182447

Komentarze

Popularne posty z tego bloga

Wizyta u psychiatry dziecięcego? Czy to coś strasznego? Jak się do niej przygotować?

Czy warto diagnozować ADHD u progu dorosłości?

Kim są rezydenci i dlaczego utworzyli porozumienie?