Marihuana groźna czy nie?

Czyli czy można stosować marihuanę i jak uchronić dzieci przed narkomanią?

W społeczeństwie krążą różne poglądy na temat zażywania środków psychoaktywnych. Szczególnie zdania są podzielone na temat stosowania kanabinoli - czyli marihuany. Wiele osób twierdzi, że jest to miękki narkotyk, a jeszcze inni twierdzą, że w ogóle nim nie jest. Chyba coraz mniej jest osób przekonanych, że jest to narkotyk jak każdy inny. Osobiście należę do tych ostatnich.

Warto zapoznać się z kilkoma ważnymi faktami.

Marihuana - tj kanabinoidy organiczne - to suszone kwiatostany Cannabis sativa. Rośliny z rodzaju Cannabis mogą zawierać 60 kanabinoidów, jednak tym najsilniej działającym psychoaktywnie jest delta -9-tetrahydrokanabinol, znany jako THC.
Postęp w uprawie roślin doprowadził do zwiększenia siły działania marihuany. W latach 60 i 70 XX wieku przeciętny skręt marihuany zawierał około 10mg THC, podczas gdy obecnie może zawierać nawet 150mg.
Coraz częściej pojawiają się także kanabinole syntetyczne, które nie mają do końca poznanego działania i często są zanieczyszczone. Prawo stara się regulować zażywanie ich - delegalizując kolejne związki chemiczne, lecz czarny rynek tworzy kolejne.

Odurzenie kanabinoidami powoduje euforię, niepokój, poczucie wolniejszego upływu czasu, upośledzenie
koordynacji ruchowej i/lub wycofanie społeczne. Doznania zmysłowe, szczególnie słuchowe i wzrokowe, są wyostrzone, bardziej kontrastowe, relacjonowane jest "poszerzenie gamy doznań". Nie rzadko stwierdza się zawyżoną samoocenę, poczucie głębszego, pełniejszego zrozumienia rzeczywistości, wielomówność, napady śmiechu. Część osób reaguje na kanabinole sedacją i sennością.  Można także stwierdzić upośledzenie funkcji poznawczych. Objawy te występują w trakcie używania tych substancji lub krótko po ich użyciu i mogą się utrzymywać przez kilka godzin. Objawy fizjologiczne, takie jak przekrwienie spojówek, zwiększenie łaknienia, suchość w jamie ustnej i tachykardia, mogą się pojawić w ciągu dwóch godzin po użyciu.
Ostre zatrucie kanabinolami na ogół nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla życia. Może prowadzić do psychozy intoksykacyjnej. Mogą pojawić się omamy wzrokowe i słuchowe (w tym przypomniające omamy przekome), cenestetyczne, nierzadkie jest odczuwanie depersonalizacji i derealizacji. Tok myślenia ma charakter fluktuacyjny, częste jest przyspieszenie myślenia (do gonitwy myśli włącznie). Zdarzają się otumanienia oraz elementy myślenia patologicznego. Poza tym obserwuje się lęk, niepokój, zagubienie, nastrój urojeniowy, zaburzenia snu.
Nadużywanie marihuany to jej stosowanie przez 12 miesięcy jako element zachowań nieadaptacyjnych, prowadzące do klinicznie istotnych zaburzeń i problemów, takich jak wielokrotne używanie marihuany znacznie zaburzające realizację obowiązków w pracy, szkole lub w domu, stosowanie marihuany w sytuacjach, w których jest to fizycznie ryzykowne, występowanie problemów prawnych związanych z jej używaniem oraz kontynuacja jej używania, mimo, że stale wywołuje to lub zaostrza problemy społeczne albo interpersonalne.
Uzależnienie - używanie marihuany przez 12 miesięcy jako element zachowań adaptacyjnych, prowadzące do klinicznie istotnych zaburzeń lub problemów, którym towarzyszą trzy objawy wskazujące na tolerację 1) używanie coraz większej ilości marihuany w celu uzyskania pożądanego efektu lub odurzenia; 2) znacznie zmiejszenie efektu mimo ciągłego używania tej samej ilości marihuany; 3) używanie marihuany w większej ilości lub przez dłuższy czas niż planowano.
Długotrwałe skutki
- układ oddechowy : kaszel, odkrztuszanie plwociny, świsty
- stan neuropsychologiczny  - obejmuje pogorszenie wszystkich obszarów fukcjonowania, również po uwzględnieniu poziomu wykształcenia (lat nauki). Obserwowano przede wszystkim u osób, które zaczęły używać marihuany w wieku młodzieńczym, a dłuższy czas jej stosowania wiązał się z większym nasileniem objawów. Ponadto u osób, które zaczęły używać marihuany w wieku młodzieńczym, nie stwierdzono pełnego powrotu do prawidłowego funkcjonowania neuropsychologicznego nawet po jej odstawieniu.
- zaburzenia psychiczne - stosowanie kanabinoli może przyśpieszać wystąpienie zaburzeń psychotycznych, oraz wykazuje znamienny związek z ryzykiem hospitalizacji psychiatrycznej. Prawdopodobieństwo hospitalizacji zwiększa się wraz z ilością i częstością stosowania kanabinoli.
Objawy z odstawienia - zmęczenie, nadmierna senność, spowolnienie psychoruchowe, depresja i ziewanie, zaburzenia snu i drażliwość. Występują najczęściej dzień po odstawieniu, osiągając największe nasilenie pomiędzy 2 a 6 dniem i ustępują w ciągu 1-2 tygodni. Zaburzenia snu i drażliwość może utrzymywać się przez wiele tygodni.

Wbrew powszechnej opinii od marihuany można się uzależnić. Najczęściej prowadzi do tego długotrwałe używanie, jednak każdy reaguje inaczej i jedna osoba szybciej, inna osoba później się uzależni.
Warto też zauważyć, że często młodzież zaczyna swoje eksperymenty właśnie od marihuany i duża część z nich próbuje potem silniejszych narkotyków szukając nowych doznań.
W trakcie specjalizacji miałam do odbycia staż na oddziale odwykowym od substancji psychoaktywnych dla nieletnich. Przyjmują tam dzieci od 14rż. i uwierzcie mi wcale nie jest ich mało. Coraz wcześniej dzieci eksperymentują. Najczęściej zaczyna się od tzw. dopalaczy i/lub marihuany. Dobrze jak problem zostanie szybko wykryty. Jednak zdarząją się już 16-latkowie, którzy próbowali mocniejszych środków, mają problemy z prawem i wisi nad nimi wizja - albo odwyk, albo więzienie - a zaczynali od tzw. trawki.

Co my jako rodzice możemy zrobić?
W rozmowie z ludźmi uzależnionymi zauważyłam, że większość z nich pochodzi z rodzin rozbitych, gdzie rodzice zajęci są swoimi problemami - a dzieci - niby duże - zostawione są same sobie. Jednak są też dzieci i z pełnych rodzin, które gdzieś się zgubiły. Zadawałam tym osobom pytanie: "to czego zabrakło?" - i nie mówili o miłości, bo każdy z nich był na swój sposób kochany. Zabrakło im większej kontroli, zainteresowania, rozmów o problemach. Rodzice zajmowali się sobą, zamiast dziećmi, które mogły robić co chcą.

Bibliografia:
1. Psychiatria tom. II prof. Wciórka
2. Medycyna praktyczna - Psychiatria nr 5(28) 2012
3. Medycyna praktyczna - Psychiatria nr 5(34) 2013