Nie ma dzieci niegrzecznych

Postaram się udowodnić tezę przedstawioną w tytule.

Na początku trzeba się zastanowić się co to jest grzeczność, jakie dziecko jest grzeczne, a jakie niegrzeczne. 

W rozmowie z rodzicami, opiekunami i innymi osobami, które zajmuję się dziećmi słyszę wielokrotnie, że dorośli chcą, aby było grzeczne. Zapytani jednak co to znaczy, czego konkretnie oczekują od dziecka, najczęściej nie potrafią odpowiedzieć. Skoro dorośli nie wiedzą, to skąd dziecko ma wiedzieć o co chodzi, gdy dorosły mu mówi "bądź grzeczny".

Słownik języka polskiego określenie "grzeczny" definiuje jako: "dobrze wychowany; o dzieciach też: posłuszny i spokojny"

Co to znaczy dobrze wychowany? Czy posłuszny i uległy to to samo? Czy tylko spokojne dzieci są grzeczne?

Najczęściej dzieci jako niegrzeczne odbiera się, te które nie używają zwrotów grzecznościowych, nie spełniają poleceń dorosłych, wyrażają swoje chęci w sposób nieakceptowalny,  mają bałagan wokół siebie, czy swoje emocje wyrażają sposób gwałtowny. 

Mam pod opieką w poradni dzieci z mutyzmem wybiórczym, które nie odezwą się do nikogo, nawet by powiedzieć dzień dobry. Są dzieci lękowe, dzieci depresyjne, dzieci psychotyczne, które też będą unikać kontaktu z innymi osobami.

Są także dzieci, które są opozycyjne i buntownicze (zaburzenia opozycyjno-buntownicze-ODD). ODD to nie niegrzeczność. To wynik trudnych i traumatycznych wydarzeń, nieodpowiednich oddziaływań wychowawczych zarówno nadmiernie pobłażliwych, jak i nadmiernie dyscyplinujących, zbyt częstych zmian opiekunów.... itd

Moimi pacjentami są także młodsze i starsze dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Jednym z pierwszych objawów ASD jest brak reakcji na imię i brak wykonywania poleceń wydawanych słownie i gestem. Dzieci z ODD także nie będą wypełniać poleceń. Osoby z nastawieniem urojeniowym będą nas unikać i nie wypełniać poleceń.

Należy sobie zadać pytanie, też czy w każdej sytuacji dziecko musi wykonać polecenie dorosłego? Czy ma prawo powiedzieć "nie chcę", "nie podoba mi się to zadanie"? 

Czy dorosły zawsze wykonuje polecenia przełożonych?

Często jest tak, że oczekujemy od dziecka bezwarunkowego słuchania się dorosłych, ale asertywności w relacjach z rówieśnikami. Nauczymy dzieci, że polecenia mogą podlegać dyskusji. Mamy prawo do wyrażenia swojego "nie". Choćby po to, by nikt krzywdy nie zrobił dziecku. 

Dzieci często domagają się spełnienia swoich chęci w sposób gwałtowny. Dzieci z ADHD są impulsywne i mają dużą trudność z oczekiwaniem na swoją kolej. Szybko się poddają, ale też szybko chcą spełniać swoje chęci. Istotą zaburzenia jest trudność w hamowaniu reakcji. Dziecko zdaje sobie sprawę z zasad, ale zaburzenie nie pozwala skontrolować swojego zachowania. 

Dzieci z obniżonymi możliwościami intelektualnymi także mogą nie zrozumieć dlaczego mają oczekiwać, dlaczego pewnych rzeczy nie można dostać od razu. Co będzie rodziło frustrację i reakcje gwałtowne.

Częstym problemem u dzieci są reakcje emocjonalne trudne do opanowania takie jak agresja, czy autoagresja. Współistnieje to z brakiem umiejętności kontroli reakcji. Duże nasilenie złości, a także drażliwość widzimy u dzieci depresyjnych, u dzieci przewlekle narażonych na stres, u dzieci po trudnych i traumatycznych wydarzeniach.

Jeśli spotkasz się z dzieckiem "niegrzecznym", nie oceniaj pochopnie. Przyjrzyj się jemu samemu, przyjrzyj się jego rodzinie, jego historii. Może okazać się, że odrobina zrozumienia, wsparcie w trudnych chwilach pomoże dziecku okiełznać ciężkie dla niego momenty i emocje.

Nie ma niegrzecznych dzieci.

Dzieci są smutne, pełne żalu, pełne złości, odrzucone, niekochane, niedostrzegane, niedoceniane, przestymulowane, niestymulowane, znudzone, mało doświadczone, zbytnio doświadczone, nadpobudliwe.... 

 

 

 

 I jak ta róża jest piękna, lecz zniszczona przez mszyce, tak  każde dziecko jest piękne i dobre, lecz zniszczone przez doświadczenia i dorosłych....